شرکت پایانه‌های نفتی ایران

معرفی و تاریخچه شرکت : 

شرکت پایانه های نفتی ایران به عنوان یکی از شرکتهای تابعه شرکت ملی نفت ایران سازمانی است عملیاتی، تخصصی و حرفه ای که تمامی امور دریافت، ذخیره سازی، عملیات صادرات و واردات نفت خام، مواد نفتی و میعانات گازی، خدمات دریایی و همچنین ارائه خدمات اندازه گیری و آزمایشگاهی را بر عهده دارد. این مهم که با هدف پشتیبانی و کمک به تداوم پایدار تولید نفت و گاز کشور انجام می شود، در چهار منطقه عملیاتی خارگ، شمال (نکا)، پارس جنوبی و ماهشهر از طریق فرآیندهای عملیات دریافت، ذخیره سازی، امتزاج، اندازه گیری و سنجش کمی و کیفی ، بارگیری و تخلیه (صادرات و واردات) نفت خام و مواد نفتی تولیدی و مبادله ای (SWAP) و عملیات پهلودهی و جداسازی کشتیهای نفتکش در حال اجرا است که موجب تکمیل و ارتقای زنجیره ی ارزش نفت و گاز کشور و ایفای نقش شایسته در پایداری و انعطاف پذیری بهینه تامین انرژی ملی، منطقه ای و بین المللی است.

مناطق عملیاتی : 

جزیره خارک : جزیره مرجانی خارگ حدود یک میلیون سال پیش در اثرحرکات تحت الارضی بوجود آمده است. این جزیره که حدود 35 کیلومتر از ساحل گناوه فاصله دارد، از نظر تقسیمات کشوری از توابع شهرستان بوشهر است و حدود 8 کیلومتر طول و 4 کیلومتر عرض دارد. ارتفاع جزیره از سطح دریا حدود 3 متر و آب و هوای آن مرطوب و بیشتر با بادهای شرجی همراه است. به علت نزدیکی به مناطق نفتخیز، موقعیت خوب دریایی و عمق مناسب برای پهلوگیری نفتکش های عظیم، جزیره خارگ مناسب ترین مکان برای صدور و بارگیری نفت خام تشخیص داده شد و پس از عقد قرارداد با کنسرسیوم نفت، در سال 1337 نخستین اقدامات پروژه ساخت اسکله های بارگیری و مخازن ذخیره سازی نفت خام در آن آغاز گردید و اولین قطره نفت خام در سال 1340 وارد این جزیره شد. پایانه نفتی خارگ تا سال 1378 توسط شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب اداره می شد.

اسکله شرقی : در دهه 1330 پس از عقد قرارداد با کنسرسیوم نفت و آغاز پروژه های ساخت مخازن ذخیره سازی نفت خام و اسکله های بارگیری، ابتدا اسکله شرقی به شکل L ساخته شد و سپس به شکل ( T ) تکمیل گردید. این اسکله قابلیت پهلودهی هم زمان 6 نفتکش تا ظرفیت 275 هزار تن را دارد.

اسکله آذرپاد:  اسکله آذرپاد در غرب جزیره و در دریا با فاصله حدود 1455 متر از ساحل با چهار پهلوگیر ساخته شده است. نفتکش های تا ظرفیت 500 هزار تن از این اسکله برای بارگیری و حمل نفت استفاده می کنند. اسکله آذرپاد مجهز به سیستم کمک ناوبری پیشرفته، سیستم اطفاء حریق خودکار و نیمه خودکار و سیستم چرخشی و گرمایشی سوخت به منظور جلوگیری از لخته شدن است. در حال حاضر این اسکله قابلیت پهلودهی 3 نفتکش با ظرفیتهای 300 هزار تا 500 هزار تن را به طور همزمان دارد.

پارس جنوبی : مسئولیت صدور میعانات گازی در منطقه پارس جنوبی بر عهده شرکت پایانه های نفتی ایران است. در حال حاضر در پایانه پارس جنوبی، سیستمهای نوینی برای اجرای عملیات صادرات میعانات گازی راه اندازی شده است و انتقال میعانات گازی به کشتیها به وسیله گوی های شناور (SPM) انجام می شود. استفاده از آخرین روشهای فناوری اندازه گیری حجمی میعانات گازی با بهره گیری از سیستمهای انتقال دیجیتال، این منطقه را به عنوان نمونه کامل استفاده از سیستمهای میترینگ جهان مطرح نموده است.

شمال (نکا): به دلیل موقعیت استراتژیک کشور جمهوری اسلامی ایران در کنار دریای مازندران و همچنین به دلیل ایفای نقش محوری در انتقال و ترانزیت نفت خام کشورهای آسیای میانه به سایر کشورهای جهان، پایانه نفتی شمال در بندر بهشهر (نکا) احداث شده است. پایانه ایجاد شده در این بندر در 22 کیلومتری شهرستان نکا، در ساحل دریا قرار دارد. هدف اصلی از ایجاد این پایانه دریافت، ذخیره سازی، فرآورش و انتقال نفت خام کشورهای حوزه دریای خزر با عنوان طرح سوآپ است.

ماهشهر : ذخیره سازی فرآورده های پالایشگاه آبادان و نیز صادرات و واردات فرآوردههای مختلف در منطقه عملیاتی ماهشهر صورت می گیرد . در حال حاضر فعالیت های شرکت پایانه ها در ماهشهر بر عملیات دریایی (پهلودهی و جداسازی کشتیهای فرآورده) به شرکت پالایش نفت آبادان متمرکز است. بر اساس پیش بینی ها و برنامه های آینده، در راستای توسعه فعالیت شرکت در بخشهای مختلف صادرات فرآورده های نفت، گاز و پتروشیمی، پایانه ماهشهر به یکی از فعالترین مناطق عملیاتی شرکت پایانه های نفتی ایران تبدیل خواهد شد.

جاسک : شرکت پایانه های نفتی ایران مطالعات مفهومی و مقدماتی طرح استراتژیک احداث پایانه نفت و گاز در غرب شهرستان جاسک را به عنوان یکی از مهمترین پروژه های ملی در دست بررسی و اقدام قرار داده است. مسئولیت ساخت مخازن ذخیره سازی با شرکت متن ( مهندسی و توسعه نفت)  مسئولیت ساخت و احداث سیستمهای اندازه گیری و قسمت offshore پروژه به (POGC) شرکت نفت و گاز پارس محول گردیده که تاسیسات زیر احداث خواهد شد:

مخازن ذخیره سازی نفت خام به میزان 10 میلیون بشکه و قابل توسعه تا 30 میلیون بشکه
گوی های شناور (SPM) جهت امکان صادرات 2 میلیون بشکه نفت خام در روز
بندر تدارکاتی برای پشتیبانی دریایی منطقه نفتی جاسک
سیستم تأمین و توزیع برق مورد نیاز منطقه
شهرک سازمانی شامل ساختمان های مسکونی، اداری، آموزشی، بهداشتی، تفریحی و انتظامی
فرودگاه مناسب برای پایانه نفتی